Guitar Là Gì? Khám Phá Nhạc Cụ Được Yêu Thích Nhất Thế Giới
Guitar là một nhạc cụ dây đã trở thành biểu tượng trong thế giới âm nhạc hiện đại. Với thiết kế linh hoạt và âm thanh phong phú, nó không chỉ phục vụ cho các buổi biểu diễn sân khấu lớn mà còn thích hợp trong những buổi tụ họp gia đình hay bên lửa trại. Guitar được yêu thích bởi tính dễ học, khả năng ứng dụng rộng rãi và sự kết nối cảm xúc mà nó mang lại. Cùng IMCA tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Định nghĩa về đàn guitar
Guitar là gì? Guitar là một loại nhạc cụ dây được thiết kế với thân đàn (body), cần đàn (neck) và đầu đàn (headstock). Âm thanh được tạo ra khi dây đàn rung động, và âm lượng có thể được khuếch đại qua thùng đàn (guitar acoustic) hoặc bộ khuếch đại điện tử (guitar điện). Loại đàn phổ biến nhất là guitar 6 dây, nhưng cũng có các biến thể như guitar 12 dây hoặc bass.
Với nhiều phong cách chơi khác nhau, từ đệm hát, độc tấu đến hòa tấu, guitar đã trở thành công cụ không thể thiếu trong các thể loại nhạc như pop, rock, jazz, blues, và cổ điển.
Lịch sử của đàn guitar
Nguồn gốc của guitar có thể được truy nguyên từ các nhạc cụ dây cổ đại như đàn lia (lyre) và đàn luth (lute) ở khu vực Trung Đông và châu Âu. Đàn luth được xem là tiền thân trực tiếp của guitar. Đến thế kỷ 15, guitar cổ điển bắt đầu xuất hiện tại Tây Ban Nha.
Antonio Torres Jurado, một nhà chế tác đàn người Tây Ban Nha, đã cách mạng hóa thiết kế guitar vào thế kỷ 19. Ông tăng kích thước thùng đàn và cải tiến cần đàn, tạo ra cây guitar hiện đại với âm thanh phong phú hơn. Những cải tiến này đã đặt nền móng cho sự phát triển và phổ biến của guitar trên toàn thế giới.
Các loại đàn guitar
Guitar Acoustic
Guitar acoustic là loại đàn phổ biến nhất, được biết đến với âm thanh vang vọng và mạnh mẽ nhờ thùng đàn làm từ gỗ tự nhiên. Dây đàn thường làm từ thép, tạo ra âm thanh rõ ràng và sáng. Loại đàn này phù hợp với nhiều thể loại nhạc như folk, country, và pop.
- Đặc điểm:
Guitar acoustic có thùng đàn lớn, thường được chế tác từ các loại gỗ cao cấp như gỗ thông, gỗ mahogany hoặc gỗ hồng sắc. Thùng đàn rộng rỗng bên trong, giúp tăng cường âm thanh tự nhiên. Đây là loại đàn không cần thiết bị khuếch đại, phù hợp với biểu diễn trực tiếp hoặc luyện tập cá nhân. - Âm thanh:
Âm thanh của guitar acoustic trong trẻo, vang xa, phù hợp với các thể loại nhạc như đồng quê, dân ca, và pop. Những hợp âm đơn giản trên guitar acoustic cũng tạo ra cảm giác ấm áp, dễ chịu.
Guitar Điện
Guitar điện sử dụng pickup điện từ để chuyển đổi rung động dây đàn thành tín hiệu âm thanh, sau đó khuếch đại qua loa. Đây là biểu tượng của các dòng nhạc như rock, metal, và jazz. Guitar điện có thiết kế mỏng nhẹ, dễ dàng kết hợp với nhiều hiệu ứng âm thanh khác nhau.
- Đặc điểm:
Guitar điện (electric guitar) có thiết kế thân đặc, thường làm từ gỗ maple hoặc mahogany. Điểm khác biệt lớn nhất là khả năng khuếch đại âm thanh thông qua bộ pickup và amply. Guitar điện còn được thiết kế với nhiều hình dạng hiện đại và màu sắc bắt mắt, phù hợp cho các buổi biểu diễn sân khấu lớn. - Âm thanh và amply:
Âm thanh của guitar điện có thể thay đổi linh hoạt nhờ hiệu ứng âm thanh từ amply. Từ những giai điệu dịu dàng, mềm mại trong nhạc jazz đến âm thanh mạnh mẽ, cuồng nhiệt trong nhạc rock, guitar điện đều đáp ứng tốt.
Guitar Classic
Guitar classic sử dụng dây nylon, mang lại âm thanh trầm ấm và nhẹ nhàng. Đây là loại đàn lý tưởng cho các thể loại nhạc cổ điển, Flamenco, và nhạc dân gian. Thùng đàn của guitar classic nhỏ hơn so với guitar acoustic, nhưng cấu trúc giúp tạo ra âm thanh đầy cảm xúc.
Đặc điểm:
Guitar classic, hay còn gọi là guitar cổ điển, được thiết kế với dây nylon thay vì dây kim loại. Thùng đàn nhỏ hơn guitar acoustic, cần đàn rộng hơn, giúp người chơi dễ dàng thực hiện các kỹ thuật phức tạp. Đây là loại đàn lý tưởng cho người mới bắt đầu học guitar.
Âm thanh:
Âm thanh của guitar classic nhẹ nhàng, sâu lắng, phù hợp với nhạc cổ điển, flamenco và các bản nhạc mang tính chất nhẹ nhàng, lãng mạn.
Một số loại đàn guitar khác
- Ukulele:
- Đặc điểm: Ukulele là một loại đàn dây nhỏ gọn, có bốn dây và xuất xứ từ Hawaii. Kích thước nhỏ cùng âm thanh tươi vui khiến ukulele trở thành lựa chọn phổ biến trong các buổi biểu diễn đường phố hoặc nhạc thiếu nhi.
- Âm thanh: Nhẹ nhàng, vui tươi, phù hợp cho các bài hát truyền thống Hawaii hoặc nhạc acoustic hiện đại.
- Guitar Bass:
- Đặc điểm: Guitar bass thường có bốn dây (một số phiên bản có năm hoặc sáu dây), thân đàn đặc, dài hơn so với các loại guitar khác. Bass chủ yếu được sử dụng để tạo nền và nhịp điệu cho bản nhạc.
- Âm thanh: Trầm, sâu, giữ vai trò quan trọng trong các ban nhạc rock, jazz hoặc funk.
- Guitar 12 dây:
- Đặc điểm: Đây là phiên bản đặc biệt của guitar acoustic hoặc điện, với 12 dây chia thành 6 cặp. Mỗi cặp dây được chỉnh âm cách nhau một quãng tám, tạo ra âm thanh dày và giàu sức sống.
- Âm thanh: Phù hợp với các bản nhạc đồng quê hoặc folk, tạo ra âm thanh phong phú như dàn nhạc nhỏ.
Cấu tạo cơ bản của đàn guitar
Đàn guitar là một nhạc cụ dây được thiết kế tỉ mỉ với từng bộ phận đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra âm thanh. Cấu tạo của đàn không chỉ thể hiện sự tinh tế trong thiết kế mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng âm thanh, cảm giác chơi và độ bền. Dưới đây là các bộ phận chính của đàn guitar, được sử dụng rộng rãi trong các dòng nhạc từ cổ điển đến hiện đại:
- Đầu đàn (Headstock):
Đây là phần trên cùng của đàn guitar, chứa các tuning pegs (khóa đàn) dùng để điều chỉnh độ căng của dây đàn, qua đó quyết định cao độ của âm thanh. Các loại đàn khác nhau sẽ có thiết kế đầu đàn đặc trưng, chẳng hạn như đầu đàn tròn của guitar classic hay đầu đàn vuông của guitar bass.
- Cần đàn (Neck):
Phần nối giữa đầu đàn và thân đàn, cần đàn là nơi chứa các phím đàn (frets) giúp người chơi tạo ra các nốt nhạc khác nhau. Cần đàn thường làm từ gỗ cứng như gỗ hồng sắc hoặc gỗ maple để đảm bảo độ bền và cảm giác thoải mái khi chơi.
- Thân đàn (Body):
Phần lớn nhất của đàn guitar, có nhiệm vụ khuếch đại âm thanh (đối với guitar acoustic và classic) hoặc tạo nền tảng cho các bộ phận điện tử (đối với guitar điện). Thân đàn có nhiều hình dáng khác nhau như dreadnought của guitar acoustic hoặc stratocaster của guitar điện.
Tại sao guitar lại được yêu thích?
Đàn guitar đã trở thành một trong những nhạc cụ phổ biến nhất thế giới, không chỉ vì tính linh hoạt mà còn bởi những ưu điểm vượt trội so với các nhạc cụ khác. Dưới đây là những lý do khiến đàn guitar chiếm trọn cảm tình của người yêu nhạc:
- Dễ học, dễ chơi:
Đàn guitar là một lựa chọn hoàn hảo cho người mới bắt đầu. Chỉ cần nắm vững các hợp âm cơ bản như C, G, D, bạn đã có thể chơi được hàng loạt bài hát phổ biến. Khả năng học chơi guitar thông qua các nguồn tài liệu đa dạng cũng là một lợi thế, từ video YouTube, ứng dụng học guitar như Yousician, đến các khóa học trực tuyến. - Thiết kế linh hoạt, dễ mang theo:
So với các nhạc cụ như piano hay trống, đàn guitar có thiết kế nhỏ gọn, trọng lượng nhẹ, phù hợp để mang theo trong các chuyến đi dã ngoại, buổi họp mặt bạn bè, hoặc biểu diễn sân khấu. Điều này khiến nó trở thành người bạn đồng hành lý tưởng của người yêu âm nhạc. - Giá cả hợp lý, nhiều lựa chọn:
Tùy vào ngân sách, bạn có thể chọn từ các mẫu đàn giá rẻ dành cho người mới bắt đầu, như guitar classic hoặc acoustic, đến các dòng cao cấp như guitar điện của Fender, Gibson. Giá cả linh hoạt khiến đàn guitar phù hợp với mọi đối tượng. - Phù hợp với mọi thể loại âm nhạc:
Không chỉ giới hạn ở một dòng nhạc, đàn guitar là nhạc cụ đa năng, có thể chơi từ nhạc cổ điển, jazz, blues đến rock, pop, đồng quê. Chính sự đa dạng này đã giúp guitar trở thành nhạc cụ được yêu thích trên toàn cầu.
Bắt đầu học guitar
Đối với những người mới tiếp xúc với âm nhạc, đàn guitar là sự lựa chọn hoàn hảo để bắt đầu hành trình khám phá âm thanh. Dưới đây là một số lời khuyên chi tiết để bạn bắt đầu học đàn guitar một cách hiệu quả:
- Lựa chọn loại đàn phù hợp:
Hãy xác định thể loại nhạc bạn yêu thích để chọn loại đàn phù hợp: guitar classic với dây nylon cho nhạc cổ điển, guitar acoustic cho nhạc pop và đồng quê, hoặc guitar điện cho nhạc rock và metal. Đàn có chất lượng tốt sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong việc luyện tập và cảm nhận âm nhạc. - Tìm kiếm tài liệu học tập chất lượng:
Hiện nay có nhiều nguồn tài liệu học guitar miễn phí và trả phí, như:- Các video hướng dẫn trên YouTube từ các kênh uy tín như Marty Music, GuitarLessons365.
- Sách dạy guitar như “Hal Leonard Guitar Method”.
- Ứng dụng học guitar như Fender Play, Justin Guitar.
- Lên kế hoạch luyện tập:
Để tiến bộ nhanh, bạn cần duy trì thói quen luyện tập hàng ngày. Hãy bắt đầu với 20-30 phút mỗi ngày, tập trung vào các kỹ thuật cơ bản như cách bấm hợp âm, chuyển hợp âm, và gảy đàn đúng cách. - Tham gia cộng đồng guitar:
Tham gia các nhóm Facebook hoặc diễn đàn chơi guitar để giao lưu, học hỏi kinh nghiệm từ những người chơi khác. Những cộng đồng này không chỉ giúp bạn giải đáp thắc mắc mà còn tạo động lực lớn trong quá trình học. - Chọn bài hát yêu thích để thực hành:
Lựa chọn các bài hát dễ chơi mà bạn yêu thích, ví dụ: “Knockin’ on Heaven’s Door”, “Let It Be”, hoặc “Hotel California”. Điều này giúp bạn luyện tập hiệu quả và cảm nhận niềm vui trong việc chơi guitar.
Những Nghệ Sĩ Guitar Nổi Tiếng Thế Giới
Guitar không chỉ là một nhạc cụ phổ biến, mà còn là biểu tượng của âm nhạc toàn cầu. Trong lịch sử, các nghệ sĩ guitar tài năng đã không ngừng sáng tạo và truyền cảm hứng, mang đến cho thế giới những giai điệu bất hủ. Dưới đây là những nghệ sĩ nổi bật trong các dòng nhạc khác nhau, cùng những đóng góp to lớn của họ:
Nghệ sĩ guitar Rock
- Jimi Hendrix:
Jimi Hendrix được mệnh danh là huyền thoại của guitar rock với phong cách chơi độc đáo và sáng tạo, như sử dụng wah-wah pedal và kỹ thuật chơi bằng răng. Những bản nhạc kinh điển như “Purple Haze” và “All Along the Watchtower” vẫn là biểu tượng của dòng nhạc rock.
Link nhạc: The Jimi Hendrix Experience – Purple Haze (Live at the Atlanta Pop Festival)
- Eric Clapton:
Eric Clapton, hay còn gọi là “Slowhand,” là một biểu tượng trong cả nhạc rock và blues. Với các bài hát kinh điển như “Layla” và “Tears in Heaven”, Clapton đã khẳng định tài năng xuất chúng của mình. Ông là một trong số ít nghệ sĩ được giới thiệu vào Đại sảnh Danh vọng Rock and Roll đến ba lần.
Link nhạc: Eric Clapton – Tears In Heaven (Official Video)
- Slash:
Là guitarist chính của Guns N’ Roses, Slash không chỉ được biết đến qua phong cách biểu diễn lôi cuốn mà còn nhờ những đoạn solo đặc sắc trong các bài hát như “Sweet Child O’ Mine” và “November Rain”. Slash cũng nổi bật với việc sử dụng guitar Gibson Les Paul để tạo nên âm thanh đầy mạnh mẽ, đậm chất rock.
Link nhạc: Slash ft.Myles Kennedy & The Conspirators – Sweet Child O’ Mine | Live in Sydney
- Jimmy Page:
Là thành viên sáng lập Led Zeppelin, Jimmy Page là một trong những nghệ sĩ guitar có ảnh hưởng nhất mọi thời đại. Với các bản nhạc kinh điển như “Stairway to Heaven”, Page đã kết hợp giữa kỹ thuật chơi guitar sáng tạo và phong cách biểu diễn độc đáo, tạo nên các giai điệu trường tồn với thời gian.
Link nhạc: KASHMIR chords -Jimmy Page, Jack White, & Edge
Nghệ sĩ guitar Blues
- B.B. King:
B.B. King được biết đến như một huyền thoại nhạc blues, với cây đàn Lucille làm nên tên tuổi. Ông là người tiên phong trong việc tạo ra âm thanh blues hiện đại, kết hợp giữa cảm xúc mạnh mẽ và kỹ thuật điêu luyện. Tác phẩm “The Thrill Is Gone” là minh chứng rõ ràng cho sự vĩ đại của ông.
Link nhạc: B. B. King – The Thrill Is Gone (Live at Montreux 1993) | Stages
- Stevie Ray Vaughan:
Stevie Ray Vaughan đã đưa nhạc blues lên một tầm cao mới bằng cách kết hợp phong cách mạnh mẽ của rock với kỹ thuật blues truyền thống. Các bản nhạc như “Pride and Joy” đã cho thấy khả năng kiểm soát tuyệt vời và cảm xúc mãnh liệt trong mỗi lần biểu diễn của ông.
Link nhạc: Stevie Ray Vaughan & Double Trouble – Pride And Joy (Live at Montreux 1982)
- Eric Clapton:
Clapton không chỉ là một nghệ sĩ rock xuất sắc mà còn là một huyền thoại trong dòng nhạc blues. Tác phẩm “Crossroads” đã thể hiện sâu sắc tài năng và sự am hiểu của ông với nhạc blues.
Link nhạc: Eric Clapton – Crossroads (Live at The Royal Albert Hall 1991) [Official Video]
Nghệ sĩ guitar Jazz
- Wes Montgomery:
Wes Montgomery được biết đến như một bậc thầy trong dòng nhạc jazz. Kỹ thuật chơi guitar bằng ngón tay cái độc đáo của ông đã tạo nên âm thanh ấm áp và đầy cảm xúc. Những tác phẩm như “West Coast Blues” là biểu tượng trong nhạc jazz.
Link nhạc: Wes Montgomery West Coast Blues 1965
- Joe Pass:
Joe Pass được mệnh danh là “Picasso của guitar jazz.” Ông nổi tiếng với khả năng chơi độc tấu ấn tượng, làm sống động những giai điệu phức tạp trong các bản nhạc như “Autumn Leaves”.
Link nhạc: Autumn Leaves – Joe Pass
- Pat Metheny:
Pat Metheny đã kết hợp nhạc jazz truyền thống với các yếu tố hiện đại để tạo nên một phong cách độc đáo. Các album như “Bright Size Life” đã ghi dấu ấn sâu sắc trong sự nghiệp của ông.
Link nhạc: Pat Metheny / Richard Bona / Antonio Sanchez – (Bright Size Life)
Nghệ sĩ guitar Classic
- Andrés Segovia:
Là người đặt nền móng cho guitar cổ điển hiện đại, Andrés Segovia đã nâng cây đàn guitar từ nhạc cụ dân gian lên tầm nhạc cụ hòa nhạc cao cấp. Những tác phẩm như “Asturias” và các bản nhạc của Bach đã ghi danh ông vào lịch sử âm nhạc thế giới.
Link nhạc: Segovia Plays Asturias (Albeniz)
- John Williams:
John Williams nổi bật với phong cách chơi kỹ thuật cao và sự nhạy cảm âm nhạc. Ông đã trình diễn nhiều tác phẩm kinh điển của các nhà soạn nhạc lớn, giúp guitar cổ điển được công nhận rộng rãi hơn trên thế giới. - Julian Bream:
Julian Bream là nghệ sĩ tiên phong trong việc phổ biến nhạc cổ điển và nhạc flamenco qua cây đàn guitar. Các bản diễn tấu của ông luôn toát lên sự sáng tạo và đậm chất nghệ thuật.
Nghệ sĩ guitar Fingerstyle
- Chet Atkins:
Chet Atkins, cha đẻ của phong cách fingerstyle, đã tạo ra sự kết hợp hoàn hảo giữa nhạc đồng quê và jazz. Các bản nhạc như “Mr. Sandman” là minh chứng rõ nét cho tài năng vượt trội của ông.
Link nhạc: Chet Atkins – Mr. Sandman (TV 1954)
- Tommy Emmanuel:
Tommy Emmanuel là một trong những nghệ sĩ fingerstyle hiện đại nổi tiếng nhất. Kỹ thuật chơi guitar của ông không chỉ điêu luyện mà còn truyền tải cảm xúc sâu sắc qua những tác phẩm như “Classical Gas”.
Link nhạc: Classical Gas [Mason Williams] | Tommy Emmanuel
- Sungha Jung:
Sungha Jung, nghệ sĩ trẻ Hàn Quốc, đã làm nên tên tuổi qua các bản cover fingerstyle trên YouTube như “Pirates of the Caribbean”. Với kỹ thuật điêu luyện và biểu cảm, anh đã thu hút hàng triệu người hâm mộ trên toàn thế giới.
Link nhạc: How To Play Pirates Of The Caribbean Like Sungha Jung (guitar lesson / tutorial) Part 1
Kết luận
Đàn guitar không chỉ là một nhạc cụ mà còn là cầu nối giữa cảm xúc và âm nhạc, giữa người chơi và người nghe. Từ guitar classic với giai điệu du dương đến guitar điện đầy mạnh mẽ, mỗi loại đàn đều mang một sức hút riêng biệt. Những nghệ sĩ như Jimi Hendrix, Andrés Segovia hay Tommy Emmanuel đã chứng minh rằng guitar không chỉ là công cụ biểu diễn mà còn là phương tiện để kể những câu chuyện không lời.
Bắt đầu hành trình khám phá đàn guitar là bước đầu tiên để bạn hòa mình vào thế giới âm nhạc đa sắc màu. Không cần phải là nghệ sĩ chuyên nghiệp, chỉ cần một chút đam mê và kiên nhẫn, bạn cũng có thể tạo ra những giai điệu đầy cảm xúc. Hãy chọn một cây đàn phù hợp, luyện tập hàng ngày, và biết đâu, bạn sẽ là người tiếp theo định nghĩa lại âm nhạc với cây đàn guitar của mình.
Giảng viên Bùi Xuân Thanh tốt nghiệp trường Nghệ Thuật Hà Nội năm 2019. Dù tuổi đời còn khá trẻ nhưng thầy Thanh đã có đến 6 năm kinh nghiệm dạy và luyện thi thanh nhạc tại các trung tâm nhà nước và tư nhân.
