Hợp âm B guitar: Hướng dẫn chi tiết và dễ hiểu cho người mới bắt đầu

Giới thiệu về hợp âm B

Hợp âm B là gì?

Hợp âm B guitar (còn được gọi là hợp âm Si trưởng) là một hợp âm trưởng cơ bản, bao gồm ba nốt chính: B (Si), D# (Rê thăng) và F# (Fa thăng). Đây là một trong những hợp âm thường gặp trong nhiều thể loại nhạc như Pop, Rock, và Acoustic. IMCA ở đây để hướng dẫn nắm vững hợp âm này, điều đó không chỉ giúp bạn chơi được nhiều bài hát mà còn cải thiện kỹ thuật chặn dây (barre), một kỹ năng quan trọng để tiến xa hơn trong hành trình học guitar.

hop-am-si-truong-guitar

Cấu tạo hợp âm B

Hợp âm B guitar là một hợp âm trưởng, được hình thành từ ba nốt nhạc cơ bản: B (Si), D# (Rê thăng) và F# (Fa thăng). Đây là các nốt mang tính chất định hình âm thanh và cảm giác của hợp âm.

Các nốt trong hợp âm B:

B (Si): Đây là nốt gốc, làm nền tảng cho toàn bộ hợp âm. Nốt B xác định cao độ và âm thanh chủ đạo, là điểm tham chiếu để xây dựng các nốt còn lại.
D# (Rê thăng): Đây là nốt bậc ba trưởng, mang lại âm sắc tươi sáng, đầy đặn, đặc trưng của các hợp âm trưởng. Nốt này là yếu tố tạo nên cảm giác “trưởng” trong hợp âm B.
F# (Fa thăng): Đây là nốt bậc năm hoàn hảo, giúp cân bằng và bổ sung sự ổn định cho hợp âm. Nốt này làm hợp âm B thêm mạnh mẽ và chắc chắn.

Độ khó của hợp âm B

Hợp âm B guitar là một trong những hợp âm được nhiều người chơi guitar đánh giá là khó, đặc biệt đối với người mới bắt đầu. Khó khăn này chủ yếu đến từ việc hợp âm B yêu cầu sử dụng thế bấm barre (chặn dây) trên cần đàn, một kỹ thuật đòi hỏi sức mạnh, sự linh hoạt và khả năng kiểm soát tốt ở tay trái.

Tại sao thế bấm barre gây khó khăn?

Ngón trỏ phải chặn toàn bộ các dây:
- Để chơi hợp âm B, ngón trỏ cần chặn tất cả các dây tại ngăn thứ 2. Điều này đòi hỏi lực bấm mạnh mẽ để đảm bảo tất cả các dây đều phát ra âm thanh rõ ràng.
- Nếu lực không đủ hoặc vị trí ngón trỏ không chính xác, âm thanh dễ bị rè hoặc không vang lên.
Phối hợp các ngón tay khác:
- Ngoài việc chặn dây bằng ngón trỏ, các ngón khác phải đặt vào vị trí cụ thể:
  - Ngón giữa (2): Bấm dây 4 (D) tại ngăn thứ 4.
  - Ngón áp út (3): Bấm dây 3 (G) tại ngăn thứ 4.
  - Ngón út (4): Bấm dây 2 (B) tại ngăn thứ 4.
- Sự phối hợp này yêu cầu độ chính xác cao và sự linh hoạt giữa các ngón tay, điều mà người mới học thường chưa quen.
Căng thẳng ở tay trái:
- Kỹ thuật chặn dây yêu cầu lực từ ngón trỏ và cả bàn tay để giữ chặt các dây. Điều này có thể gây mỏi nhanh chóng cho người mới hoặc người chơi chưa phát triển đủ sức mạnh ở tay trái.

Thế bấm hợp âm B cơ bản (barre chord)

Sơ đồ hợp âm B

Hợp âm B guitar cơ bản thường được bấm bằng kỹ thuật barre (chặn dây) ở ngăn thứ 2. Đây là một trong những thế bấm phổ biến nhất, đặc biệt trong các bài hát yêu cầu âm thanh đầy đặn và mạnh mẽ. Dưới đây là sơ đồ mô tả vị trí ngón tay:

Ngón trỏ (1): Chặn toàn bộ các dây từ dây 6 đến dây 1 ở ngăn thứ 2.
Ngón giữa (2): Đặt lên dây số 4 (D) tại ngăn thứ 4.
Ngón áp út (3): Đặt lên dây số 3 (G) tại ngăn thứ 4.
Ngón út (4): Đặt lên dây số 2 (B) tại ngăn thứ 4.

Lưu ý: Khi chơi hợp âm này, dây bass chính là dây số 5, vì vậy chỉ nên gảy từ dây số 5 đến dây số 1 để âm thanh đúng chuẩn.

Hướng dẫn chi tiết cách bấm hợp âm B

Để bấm chính xác hợp âm B guitar ở thế barre cơ bản, bạn cần thực hiện các bước sau:

Ngón trỏ (1): Dùng ngón trỏ bấm tất cả các dây ở ngăn thứ 2 (barre)

Ngón trỏ của bạn sẽ đóng vai trò như một chiếc “capo” tự nhiên, chặn toàn bộ các dây từ dây 6 đến dây 1 tại ngăn thứ 2. Đây là bước quan trọng nhất khi bấm hợp âm B guitar vì nó quyết định đến độ vang của toàn bộ hợp âm.

Cách thực hiện:
- Đặt ngón trỏ thẳng, ép đều lên các dây.
- Vị trí đặt ngón trỏ nên sát về phía phím đàn (nhưng không chạm vào phím) để giảm lực bấm cần thiết và tránh tiếng rè.
Mẹo kiểm tra:
- Gảy từng dây từ dây 6 đến dây 1. Nếu dây nào không phát ra âm thanh rõ ràng, hãy tăng lực hoặc điều chỉnh vị trí ngón trỏ.

Ngón giữa (2): Bấm dây 4 (D) ở ngăn thứ 4

Ngón giữa được dùng để bấm dây số 4 (D) tại ngăn thứ 4. Đây là một nốt quan trọng trong hợp âm, góp phần tạo ra âm thanh đầy đặn và chắc chắn.

Cách thực hiện:
- Đặt đầu ngón giữa lên dây 4, đảm bảo ngón tay thẳng đứng để không chạm vào dây bên cạnh.
- Giữ áp lực vừa đủ để dây phát ra âm thanh rõ ràng.
Mẹo:
- Kiểm tra tiếng dây bằng cách gảy dây 4. Nếu bị rè, hãy điều chỉnh lực bấm hoặc vị trí ngón.

Ngón áp út (3): Bấm dây 3 (G) ở ngăn thứ 4

Ngón áp út sẽ bấm dây số 3 (G) tại ngăn thứ 4, nằm ngay bên dưới dây 4. Đây là nốt giúp hoàn thiện âm thanh của hợp âm B guitar.

Cách thực hiện:
- Đặt ngón áp út lên dây 3, vuông góc với mặt cần đàn.
- Đảm bảo ngón tay không cản trở các dây xung quanh.
Mẹo:
- Khi gảy dây 3, nếu âm thanh không rõ, hãy điều chỉnh vị trí và lực bấm.

Ngón út (4): Bấm dây 2 (B) ở ngăn thứ 4

Ngón út được sử dụng để bấm dây số 2 (B) tại ngăn thứ 4, đóng vai trò hoàn thiện dải âm thanh của hợp âm.

Cách thực hiện:
- Đặt đầu ngón út lên dây 2, đảm bảo ngón tay ở vị trí thoải mái và không cản trở dây 1.
- Tập trung vào việc giữ ngón tay vững vàng để âm thanh vang rõ.
Mẹo:
- Gảy dây 2 và điều chỉnh nếu âm thanh bị rè hoặc không vang.

Các dây không bấm

Trong hợp âm B guitar, không phải tất cả các dây đều được gảy. Một số dây được bấm theo đúng thế barre, trong khi dây khác sẽ không được chơi để đảm bảo âm thanh đúng chuẩn và hài hòa.

Dây được bấm và chơi:

Dây số 5 (A): Đây là dây bass chính của hợp âm B. Nốt B trên dây này (ngăn thứ 2) được tạo ra nhờ ngón trỏ chặn dây. Đây là dây quan trọng cần được gảy.
Dây số 4 (D): Nốt D# tại ngăn thứ 4, được bấm bởi ngón giữa.
Dây số 3 (G): Nốt F# tại ngăn thứ 4, được bấm bởi ngón áp út.
Dây số 2 (B): Nốt B tại ngăn thứ 4, được bấm bởi ngón út.
Dây số 1 (E cao): Nốt F# tại ngăn thứ 2, được chặn bởi ngón trỏ.

Dây không bấm và không chơi:

Dây số 6 (E thấp): Dây này không được gảy khi chơi hợp âm B. Đây là dây bass không thuộc âm của hợp âm, nên nếu gảy sẽ làm sai âm thanh tổng thể.

Các thế bấm hợp âm B khác

Thế bấm B (khử ngón tay) ở các ngăn cao hơn

Hợp âm B guitar có thể được chơi ở các vị trí cao hơn trên cần đàn bằng cách thay đổi thế bấm nhưng vẫn giữ cấu trúc âm thanh cơ bản. Thế bấm này thường được gọi là “khử ngón tay” (simplified barre), giúp giảm áp lực lên ngón trỏ so với thế barre cơ bản.

Sơ đồ thế bấm B ở ngăn thứ 7:

Ngón trỏ (1): Chặn tất cả dây tại ngăn thứ 7 (barre).
Ngón giữa (2): Bấm dây số 3 (G) tại ngăn thứ 8.
Ngón áp út (3): Bấm dây số 5 (A) tại ngăn thứ 9.
Ngón út (4): Bấm dây số 4 (D) tại ngăn thứ 9.

Hướng dẫn thực hiện:

Dùng ngón trỏ để chặn toàn bộ dây tại ngăn thứ 7. Đây là kỹ thuật tương tự thế barre cơ bản.
Đặt ngón giữa lên dây số 3 (G), ngăn thứ 8, đảm bảo ngón tay vuông góc với cần đàn.
Đặt ngón áp út lên dây số 5 (A), ngăn thứ 9, giữ lực bấm vừa đủ.
Đặt ngón út lên dây số 4 (D), ngăn thứ 9, đảm bảo ngón tay không chạm vào dây khác.
Khi chơi thế bấm này, hãy gảy tất cả các dây từ dây 6 đến dây 1 để tạo ra âm thanh đầy đủ.

Thế bấm B biến tấu

Bên cạnh thế bấm barre cơ bản, hợp âm B guitar còn có nhiều thế bấm biến tấu, giúp người chơi dễ dàng lựa chọn phù hợp với bài hát hoặc phong cách chơi.

Thế bấm mở rộng (Power Chord B):

Thế bấm này không cần chặn toàn bộ dây, chỉ tập trung vào các nốt quan trọng để tạo âm thanh mạnh mẽ, phù hợp với nhạc Rock hoặc Metal.

Ngón trỏ (1): Bấm dây số 5 (A) tại ngăn thứ 2 (nốt B).
Ngón áp út (3): Bấm dây số 4 (D) tại ngăn thứ 4 (nốt F#).
Ngón út (4): Bấm dây số 3 (G) tại ngăn thứ 4 (nốt D#).

Lưu ý: Chỉ gảy từ dây số 5 đến dây số 3.

Thế bấm rút gọn:

Thế bấm này bỏ qua một số nốt và dây không cần thiết, giúp người chơi dễ dàng bấm hơn, đặc biệt khi chuyển đổi hợp âm nhanh.

Ngón trỏ (1): Bấm dây số 1 (E cao) tại ngăn thứ 2 (nốt F#).
Ngón giữa (2): Bấm dây số 2 (B) tại ngăn thứ 4 (nốt D#).
Ngón áp út (3): Bấm dây số 3 (G) tại ngăn thứ 4 (nốt F#).

Lưu ý: Chỉ gảy từ dây số 3 đến dây số 1.

Bài tập luyện tập hợp âm B

Tập bấm hợp âm B

Luyện tập bấm hợp âm B guitar đúng kỹ thuật là bước quan trọng để làm chủ hợp âm này. Dưới đây là các bước cụ thể giúp bạn thực hiện bài tập hiệu quả:

Tập trung vào thế bấm:
- Sử dụng sơ đồ hợp âm B cơ bản, bắt đầu với việc chặn dây bằng ngón trỏ tại ngăn thứ 2.
- Đặt các ngón tay khác (giữa, áp út, và út) vào đúng vị trí trên cần đàn.
Chia nhỏ bước luyện tập:
- Luyện tập từng phần của thế bấm trước khi ghép lại toàn bộ. Điều này giúp bạn tránh cảm giác quá tải và tăng độ chính xác.
Lặp lại để tạo thói quen:
- Thực hiện thế bấm nhiều lần để các ngón tay quen với vị trí trên cần đàn.
- Tập trung vào cảm giác thoải mái, tránh để tay bị căng cứng.

hop-am-si-truong-guitar

Tập từng ngón

Việc luyện tập từng ngón tay trên cần đàn là bước quan trọng giúp bạn làm chủ hợp âm B guitar nhanh hơn. Hãy thực hiện theo các bước sau:

Ngón trỏ:
- Tập trung vào việc chặn dây từ dây 6 đến dây 1 tại ngăn thứ 2.
- Gảy từng dây để kiểm tra lực bấm, điều chỉnh nếu dây không phát ra âm thanh rõ ràng.
Ngón giữa:
- Đặt ngón giữa lên dây số 4 (D) tại ngăn thứ 4.
- Luyện tập việc đặt và nhấc ngón tay nhiều lần để tăng sự linh hoạt.
Ngón áp út và ngón út:
- Đặt ngón áp út lên dây số 3 (G) và ngón út lên dây số 2 (B), cả hai ở ngăn thứ 4.
- Luyện tập từng ngón riêng biệt trước khi kết hợp cả hai.
Ghép ngón:
- Sau khi quen với từng ngón tay, kết hợp toàn bộ các ngón vào đúng vị trí.
- Chú ý đến tư thế tay và áp lực để tránh mỏi.

Đảm bảo âm thanh

Để hợp âm B guitar phát ra âm thanh chuẩn, bạn cần kiểm tra và điều chỉnh từng nốt nhạc. Đây là các bước để đảm bảo âm thanh không bị rè:

Gảy từng dây:
- Dùng tay phải gảy lần lượt từ dây số 5 đến dây số 1.
- Lắng nghe âm thanh của từng dây, xác định dây nào bị rè hoặc không phát âm.
Điều chỉnh lực bấm:
- Nếu dây bị rè, tăng lực bấm ở ngón tay tương ứng.
- Đặt ngón tay gần sát phím đàn để giảm lực cần thiết.
Kiểm tra tư thế:
- Đảm bảo ngón tay không chạm vào các dây lân cận.
- Giữ cổ tay và bàn tay trái thoải mái, tránh căng cứng.
Thực hiện nhiều lần:
- Lặp lại quá trình kiểm tra và điều chỉnh âm thanh đến khi tất cả các dây vang rõ ràng.

Thực hành với bài hát

Thực hành hợp âm B guitar trong các bài hát là cách tốt nhất để nâng cao kỹ năng và làm quen với việc chuyển đổi hợp âm. Dưới đây là các gợi ý:

Chọn bài hát có hợp âm B:
- Những bài hát nhẹ nhàng và chậm rãi là lựa chọn tốt cho người mới bắt đầu, ví dụ:
  - “Let It Be” (The Beatles).
  - “Someone Like You” (Adele).
Bắt đầu từ từ:
- Luyện tập chuyển đổi hợp âm trong bài hát một cách chậm rãi, tập trung vào độ chính xác thay vì tốc độ.
- Nếu gặp khó khăn, hãy chơi từng đoạn nhỏ trước khi ghép toàn bộ bài hát.
Kết hợp với các hợp âm khác:
- Hãy tập hợp âm B cùng các hợp âm cơ bản khác như G, C, và D để nâng cao khả năng phối hợp.
Tăng tốc dần dần:
- Khi đã quen, tăng tốc độ để chơi bài hát một cách liền mạch và tự nhiên.

Mẹo và lưu ý khi bấm hợp âm B

Bấm barre dứt khoát

Kỹ thuật barre (chặn dây) là yếu tố quan trọng để bấm hợp âm B guitar chuẩn xác. Ngón trỏ phải chặn tất cả các dây tại ngăn thứ 2 với lực đủ mạnh để từng dây phát ra âm thanh rõ ràng.

Cách thực hiện:
- Đặt ngón trỏ thẳng và phẳng, ép đều lên các dây từ dây 6 đến dây 1.
- Đặt sát ngón trỏ về phía phím đàn để giảm lực bấm cần thiết.
- Sử dụng lực từ toàn bộ bàn tay, không chỉ riêng ngón trỏ, để giữ dây chắc chắn.
Lưu ý:
- Nếu cảm thấy tay nhanh mỏi, hãy nghỉ ngơi vài giây và tiếp tục tập luyện.
- Lặp lại quá trình này để phát triển sức mạnh và độ bền của tay trái.

Ngón tay vuông góc

Tư thế ngón tay là yếu tố quyết định chất lượng âm thanh. Đặt các ngón tay vuông góc với cần đàn sẽ giúp bạn tránh chạm vào dây khác và giảm nguy cơ âm thanh bị rè.

Cách thực hiện:
- Đảm bảo ngón giữa, ngón áp út, và ngón út bấm đúng dây và không làm ảnh hưởng đến dây lân cận.
- Giữ ngón tay cong nhẹ và đặt phần đầu ngón tay tiếp xúc với dây đàn.
- Kiểm tra tư thế tay: cổ tay hơi cong để tạo không gian thoải mái cho ngón tay.
Mẹo kiểm tra:
- Gảy từng dây từ dây 5 đến dây 1 để đảm bảo không có dây nào bị rè.
- Nếu có dây không phát âm rõ, hãy điều chỉnh góc ngón tay.

Luyện tập từ từ

Việc học hợp âm B guitar đòi hỏi thời gian và sự kiên nhẫn. Đừng vội vàng, hãy tập trung vào độ chính xác trước khi tăng tốc độ.

Cách thực hiện:
- Luyện tập từng phần của hợp âm, bắt đầu với ngón trỏ chặn dây trước khi thêm các ngón còn lại.
- Gảy từng dây để đảm bảo mỗi nốt phát âm rõ ràng.
- Sau khi quen với thế bấm, luyện chuyển đổi giữa hợp âm B và các hợp âm khác (ví dụ: G, D, E).
Lợi ích của việc tập từ từ:
- Tăng khả năng ghi nhớ vị trí ngón tay.
- Giảm căng thẳng tay trái và tránh chấn thương.

hop-am-si-truong-guitar

Sử dụng capo

Nếu bạn gặp khó khăn với kỹ thuật barre, sử dụng capo có thể là giải pháp hiệu quả. Capo giúp bạn chơi hợp âm B ở các vị trí dễ bấm hơn trên cần đàn.

Cách sử dụng capo:
- Đặt capo lên ngăn thứ 2 hoặc cao hơn để giảm lực cần thiết khi chặn dây.
- Chơi hợp âm A ngay sau capo (vì capo thay đổi cao độ, hợp âm A sẽ trở thành hợp âm B).
- Thực hành với capo trước, sau đó dần chuyển sang thế bấm barre.
Lợi ích của việc sử dụng capo:
- Giảm áp lực lên tay trái, giúp bạn quen với việc chơi hợp âm B.
- Tăng sự tự tin khi luyện tập các bài hát có hợp âm này.

Kết luận

Tầm quan trọng của hợp âm B

Hợp âm B guitar là một trong những hợp âm trưởng cơ bản và quan trọng mà người chơi guitar cần nắm vững. Dù có độ khó nhất định do yêu cầu kỹ thuật barre, nhưng việc thành thạo hợp âm này mang lại nhiều lợi ích, bao gồm:

Mở rộng khả năng chơi nhạc: Hợp âm B xuất hiện trong rất nhiều bài hát thuộc các thể loại nhạc phổ biến như Pop, Rock, Acoustic.
Phát triển kỹ thuật: Việc làm chủ kỹ thuật barre từ hợp âm B sẽ giúp bạn dễ dàng chơi các hợp âm khác như F, Bb hoặc G#m.
Tăng sự tự tin: Chinh phục hợp âm B sẽ là cột mốc quan trọng, giúp bạn tự tin hơn trong việc học các hợp âm phức tạp hơn.

Khuyến khích thực hành

Thành thạo hợp âm B guitar không phải là việc có thể đạt được trong một sớm một chiều. Điều quan trọng nhất là bạn cần kiên trì luyện tập và thực hiện đều đặn mỗi ngày. Một số lời khuyên để bạn luyện tập hiệu quả:

Lập kế hoạch luyện tập: Dành ít nhất 15-30 phút mỗi ngày để luyện tập hợp âm B.
Chia nhỏ bài tập: Tập trung vào từng phần của thế bấm trước khi kết hợp toàn bộ hợp âm.
Kết hợp với bài hát: Luyện tập hợp âm B qua các bài hát yêu thích để tăng cảm hứng và sự hứng thú.
Kiểm tra tiến bộ: Ghi lại quá trình luyện tập của bạn để thấy rõ sự tiến bộ theo thời gian.

Giảng Viên Bùi Xuân Thanh

Giảng viên Bùi Xuân Thanh tốt nghiệp trường Nghệ Thuật Hà Nội năm 2019. Dù tuổi đời còn khá trẻ nhưng thầy Thanh đã có đến 6 năm kinh nghiệm dạy và luyện thi thanh nhạc tại các trung tâm nhà nước và tư nhân.