Hướng Dẫn Cách Bấm Nốt Guitar Cho Người Mới Bắt Đầu
Học cách bấm nốt guitar là bước quan trọng để làm chủ nhạc cụ này. Việc nắm vững các khái niệm cơ bản như cần đàn, phím đàn, dây đàn và ngăn đàn sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong quá trình học tập. Bài viết này IMCA sẽ hướng dẫn chi tiết từ tư thế chuẩn, kỹ thuật bấm đúng đến các mẹo học hiệu quả, kèm theo hình ảnh các nốt nhạc trên cần đàn guitar để hỗ trợ bạn.
Giới thiệu về cách bấm nốt guitar
Trên cần đàn guitar, mỗi ngăn đại diện cho một nốt nhạc. Việc hiểu rõ cấu trúc này giúp bạn chơi các giai điệu mượt mà và chính xác hơn. Dưới đây là các yếu tố cơ bản cần nắm:
- Cần đàn (neck): Phần dài của đàn, nơi chứa các phím đàn.
- Phím đàn (fret): Các thanh kim loại nhỏ nằm ngang trên cần đàn, chia cần đàn thành các ngăn.
- Dây đàn (string): Đàn guitar thường có 6 dây, được đánh số từ 1 (dây mỏng nhất) đến 6 (dây dày nhất).
- Ngăn đàn (fretboard): Khu vực giữa hai phím đàn liên tiếp, nơi bạn đặt ngón tay để bấm nốt.
Tư thế bấm nốt guitar đúng cách
Một tư thế đúng không chỉ giúp bạn chơi thoải mái mà còn tránh đau mỏi tay và chấn thương. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết:
- Cách cầm đàn:
- Ngồi thẳng lưng, thả lỏng vai.
- Đặt guitar trên đùi phải (hoặc đùi trái nếu bạn thuận tay trái), giữ đàn nghiêng một góc khoảng 30 độ.
- Tay phải đặt lên thân đàn, gần lỗ âm thanh; tay trái giữ cần đàn.
- Tay trái:
- Ngón cái đặt sau cần đàn, tạo điểm tựa vững chắc.
- Các ngón còn lại cong tự nhiên, đầu ngón tay đặt vuông góc với dây đàn.
- Tay phải:
- Thả lỏng cổ tay, sử dụng ngón cái hoặc pick để gảy dây.
- Giữ cổ tay và cánh tay thoải mái để di chuyển linh hoạt giữa các dây.
Kỹ thuật bấm nốt guitar
Cách đặt ngón tay
- Đặt đầu ngón tay gần sát phím đàn (fret) nhưng không chạm vào phím, để âm thanh rõ ràng và tránh bị rè.
- Giữ ngón tay vuông góc với cần đàn, tạo áp lực đủ để dây tiếp xúc hoàn toàn với phím.
Ví dụ một bài tập ngón cho đàn guitar có ghi những ký hiệu trên, đồng nghĩa tương quan ta phải tuân thủ theo như đúng sự sắp ngón đã quy định để sự chuyển tiếp những ngón được chuyên nghiệp hơn.
Như hình trên, những nốt từ “Mì… đến Fa” ở dây số 4 ta sử dụng ngón cái được ký hiệu chữ “p.” và những nốt còn sót lại luân phiên giữa 2 ngón “i” và “m” là của tay phải. Còn tay trái là ký hiệu phía dưới ở dạng số.
Tuân thủ việc sắp ngón như trên sẽ dần dần hình thành thói quen sắp xếp ngón đúng phương pháp dán, giúp việc học đàn guitar trở nên hiệu suất cao hơn nhờ vào những bài tập ngón ban đầu.
Lực bấm
- Sử dụng lực vừa đủ để dây chạm phím, tạo âm thanh trong trẻo.
- Tránh bấm quá mạnh gây đau tay hoặc quá nhẹ khiến âm thanh bị rè.
Chuyển đổi giữa các nốt
- Luyện tập chuyển nốt chậm rãi, đảm bảo ngón tay di chuyển mượt mà giữa các vị trí.
- Bắt đầu với các bài tập đơn giản, sau đó tăng dần độ phức tạp.
Mẹo học bấm nốt guitar nhanh và hiệu quả
Bắt đầu với các nốt đơn giản
Tập trung vào các nốt trên dây Mi (E) và La (A) trước, vì đây là các dây dễ tiếp cận cho người mới.
Tập chậm rãi và đều đặn
Sử dụng metronome để giữ nhịp, bắt đầu với tốc độ chậm (khoảng 60 BPM) và tăng dần khi đã quen.
Kết hợp luyện tập với hợp âm
Học các hợp âm cơ bản như C (Đô trưởng), G (Sol trưởng) và luyện tập chuyển đổi giữa chúng để phát triển kỹ năng.
Kiên trì luyện tập
Dành thời gian luyện tập hàng ngày từ 15–30 phút để cải thiện sự linh hoạt và cảm giác tay, xen kẽ các bài tập để tránh nhàm chán và rèn luyện nhiều kỹ năng cùng lúc.
Các Bài Tập Luyện Bấm Nốt Guitar
Dưới đây là các bài tập chi tiết giúp người mới bắt đầu làm quen với việc bấm nốt guitar. Hãy thực hiện từng bài một cách chậm rãi và đều đặn để đạt hiệu quả cao nhất.
1. Bài tập Chromatic Scale (Thang âm cơ bản)
Mục tiêu: Luyện ngón tay, giúp bạn làm quen với vị trí các nốt và tăng độ linh hoạt.
Hướng dẫn chi tiết:
- Chọn dây Mi cao (E) để bắt đầu.
- Đặt ngón trỏ (ngón 1) tại ngăn 1, dây Mi cao, và gảy dây.
- Tiếp tục:
- Ngón giữa (ngón 2) tại ngăn 2.
- Ngón áp út (ngón 3) tại ngăn 3.
- Ngón út (ngón 4) tại ngăn 4.
- Chuyển sang dây Si (B) và thực hiện tương tự từ ngăn 1 đến ngăn 4.
- Lặp lại với các dây G, D, A, E thấp.
Lưu ý:
- Duy trì nhịp độ chậm, đều đặn (khoảng 60 bpm với metronome).
- Đặt ngón tay sát phía sau phím đàn để tránh rè tiếng.
2. Bài tập Spider Exercise (Bài tập “nhện”)
Mục tiêu: Cải thiện khả năng phối hợp giữa các ngón tay và tăng độ linh hoạt.
Hướng dẫn chi tiết:
- Đặt ngón trỏ (ngón 1) vào ngăn 1, dây Mi cao.
- Gảy dây và giữ nốt, sau đó đặt ngón giữa (ngón 2) vào ngăn 2, dây Si.
- Tiếp tục:
- Ngón áp út (ngón 3) tại ngăn 3, dây G.
- Ngón út (ngón 4) tại ngăn 4, dây D.
- Lặp lại, di chuyển ngược lại từ ngăn 4 về ngăn 1 trên các dây khác nhau.
Lưu ý:
- Di chuyển chậm và chắc chắn.
- Giữ ngón tay trên dây cho đến khi cần nhấc lên để chơi nốt tiếp theo.
3. Bài tập với hợp âm cơ bản
Mục tiêu: Làm quen với việc bấm và chuyển đổi giữa các hợp âm, từ đó cải thiện sự phối hợp tay trái và tay phải.
Hướng dẫn chi tiết:
- Chọn các hợp âm cơ bản như C, G, Am, Em.
- Bấm từng hợp âm và chơi chậm rãi.
- Chuyển đổi giữa các hợp âm theo thứ tự:
- C → G → Am → F (lặp lại chuỗi này nhiều lần).
- Sử dụng metronome để giữ nhịp (bắt đầu ở 60 bpm và tăng dần).
Lưu ý:
- Đảm bảo âm thanh rõ ràng cho mỗi dây khi bấm hợp âm.
- Tập trung vào việc chuyển đổi nhanh và mượt mà.
4. Bài tập Finger Independence (Độc lập ngón)
Mục tiêu: Rèn luyện sự độc lập của từng ngón tay trên cần đàn.
Hướng dẫn chi tiết:
- Đặt ngón trỏ vào ngăn 1, dây Mi thấp (E).
- Đặt ngón giữa vào ngăn 2, dây A, nhưng không nhấc ngón trỏ.
- Tiếp tục:
- Ngón áp út vào ngăn 3, dây D.
- Ngón út vào ngăn 4, dây G.
- Gảy lần lượt từng dây theo thứ tự và giữ ngón tay đúng vị trí.
Lưu ý:
- Không nhấc ngón tay khỏi dây cho đến khi hoàn thành một chuỗi.
- Thực hiện từ từ để đảm bảo ngón tay hoạt động độc lập.
5. Bài tập Scale Cơ Bản (Major Scale)
Mục tiêu: Làm quen với các thang âm cơ bản, một bước quan trọng để học giai điệu và solo.
Hướng dẫn chi tiết:
- Chơi thang âm C Major (Đô trưởng) trên dây đàn.
- Sử dụng các ngón tay tương ứng cho mỗi nốt.
Lưu ý:
- Giữ nhịp đều đặn.
- Luyện tập với tốc độ chậm trước khi tăng nhanh.
Kết luận
Kiên trì luyện tập là chìa khóa để thành công trong việc học guitar. Hãy dành thời gian hàng ngày để luyện tập, không ngừng học hỏi và khám phá thế giới âm nhạc đa dạng của guitar. Chúc bạn sớm chinh phục được cây đàn guitar và tận hưởng âm nhạc!
Giảng viên Bùi Xuân Thanh tốt nghiệp trường Nghệ Thuật Hà Nội năm 2019. Dù tuổi đời còn khá trẻ nhưng thầy Thanh đã có đến 6 năm kinh nghiệm dạy và luyện thi thanh nhạc tại các trung tâm nhà nước và tư nhân.
